درمان سکته مغزی با آر تی ام اس

برای درمان سکته مغزی روش‌های مختلفی وجود دارد. rTMS، یک روش غیرتهاجمی برای تحریک مغز و درمان سکته مغزی است. استفاده از این تکنیک در بهبود شرایط زندگی بیمار پس از سکته مغزی بسیار مؤثر است. با توجه به همین موضوع بر آن شدیم تا در این مقاله به درمان سکته مغزی با آر تی ام اس بپردازیم. در ادامه با طب مهر ساتیا همراه باشید.

علائم سکته مغزی

سکته مغزی نوعی آسیب مغزی است که به دلیل خونریزی در مغز (سکته خونریزی دهنده) یا انسداد خون‌رسانی به مغز (سکته مغزی ایسکمیک) ایجاد می‌شود. علائم سکته مغزی شامل موارد زیر است:

• ضعف ناگهانی، بی حسی، از دست دادن بینایی، مشکل هماهنگی، مشکلات گفتاری
• سردرد ناگهانی و شدید که بدون هیچ گونه علتی رخ داده و باعث از دست دادن سریع هوشیاری می‌شود.
• از دست دادن هوشیاری
• سرگیجه یا سکوت ناگهانی

درمان سکته مغزی با آر تی ام اس

توان بخشی سکته مغزی

بهبودی از سکته مغزی می‌تواند روندی آهسته و طاقت‌فرسا باشد. بهترین راه برای بهبودی پس از سکته مغزی شروع درمان‌های توان‌بخشی است. تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال که به آن تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای مغز نیز گفته می‌شود، شامل یک روش تحریکی غیر تهاجمی مغزی است که می‌تواند تحریک پذیری را در مناطق خاصی از مغز که تحت تأثیر سکته مغزی قرار گرفته‌اند، افزایش یا کاهش داده تا عملکرد مغز را بهبود بخشد. این روش درمانی علائم سکته را بهبود می‌بخشد.

RTMS تراپی چیست؟

پس از سکته مغزی تغییراتی در فعالیت الکتریکی سلول‌های درون مغز رخ می‌دهد. این تغییرات می‌توانند باعث ایجاد مشکلات عملکردی مانند حرکت دادن دست‌ها یا پاها شوند. تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای مغز یک تکنیک بدون درد و غیر تهاجمی است که برای تحریک سیستم عصبی مرکزی آسیب دیده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه انجام RTMS

در این روش، جریان‌های الکتریکی لازم برای تحریک مغز از طریق تغییر سریع میدان‌های مغناطیسی تولید می‌شوند. این جریان‌های الکتریکی توسط یک جریان الکتریکی کوتاه با شدت بالا آغاز شده و از طریق سیم پیچ در بالای پوست سر عبور می‌کنند. تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای مغز را می‌توان به روش تک پالس، دو پالس، پالس زوج و پالس تکراری انجام داد. تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال با پالس تکراری که به آن RTMS تراپی گفته می‌شود، روشی است که در حال حاضر برای درمان سکته مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش برخی از فرایندهای شناختی را پس از سکته افزایش داده و فعالیت مغز را در مناطق خاصی از آن تنظیم می‌کند و از توانایی تعدیل تحریک پذیری در قشر مغز برای مدت زمان طولانی‌تر، نسبت به سایر روش‌های تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای برخوردار است.

بر اساس تحقیقات، سکته مغزی به دلیل آزاد شدن مغز از مهار متقابل تناسب نیمکره مخالف، باعث بیش فعالی نسبی در نیمکره تحت تأثیر می‌شود. این پدیده فعل و انفعالات بازدارنده بین کره‌ای نامیده می‌شود؛ بنابراین RTMS با فرکانس پایین در نیمکره بدون تأثیر می‌تواند برای مهار این مشکل مؤثر باشد. در واقع پالس های مغناطیسی مکرر، بدون ایجاد درد از جمجمه عبور کرده و سلول‌های مغز را تحریک می‌کند و از این طریق ارتباط بین قسمت‌های مختلف مغز را بهبود می‌بخشد.

مزایای RTMS تراپی برای درمان سکته مغزی

شواهد نشان می‌دهند که RTMS تراپی به عنوان یک روش درمانی مکمل، می‌تواند به بهبود عملکرد دست‌ها در برخی از افراد که دچار سکته مغزی شده‌اند، کمک کند. در واقع، این روش درمانی می‌تواند کنترل بهتری بر روی دست آسیب دیده ایجاد کند. سایر مزایای این روش درمانی شامل موارد زیر است:

• اولین اثرات در طی ۱۰ جلسه اول احساس می‌شود.
• اثر طولانی مدت این روش پس از گذشت ۴ تا ۸ هفته درمانی فشرده قابل مشاهده است.
• درمان‌های موضعی عوارض جانبی کمتری بر جای می‌گذارند.

درمان سکته مغزی با آر تی ام اس

چه افرادی کاندیدای مناسبی برای RTMS تراپی به شمار می روند؟

روش درمانی RTMS می‌تواند برای افرادی مفید باشد که بعد از سکته مغزی در ناحیه دست دچار مشکل می‌شوند. در واقع این روش برای افرادی که به تازگی، طی دو ماه گذشته یا افرادی که در طول شش ماه یا بیشتر دچار سکته مغزی شده‌اند، می‌تواند مفید باشد. با این حال، این روش برای مبتلایان به صرع یا افرادی که در خانواده خود سابقه تشنج دارند، مناسب نیست. ازآنجاکه تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای مغز از انرژی مغناطیسی استفاده می‌کند، به همین دلیل انجام آن برای افرادی که در ناحیه سر یا گردن دارای قطعات فلزی کاشته شده مانند صفحات یا پیچ‌های فلزی به استثناء بریس یا پرکردگی دندان هستند، قادر به دریافت این روش درمانی نیستند. نمونه‌هایی از قطعات فلزی که مانع درمان RTMS می‌شوند، عبارتند از:

• کلیپس های آنوریسم
• استنت ها
• محرک‌های عمیق مغز
• کاشت گوش یا چشم فلزی
• هر گونه ترکش‌های فلزی
• ضربان سازها

سایر عوامل بازدارنده برای انجام این روش درمانی شامل موارد زیر هستند:

• سابقه اختلالات بهداشت روان مانند روان‌پریشی
• آسیب مغزی ناشی از بیماری یا آسیب مانند تومور مغزی

انواع مختلف RTMS تراپی برای مغز

RTMS تراپی بسته به اینکه کدام طرف از مغز را تحت درمان قرار می‌دهد، می‌تواند در فرکانس‌های پایین، متوسط و زیاد اعمال شود. تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای مغز با فرکانس پایین اغلب برای تحریک بخشی از مغز که در طرف بازو و پای آسیب دیده قرار دارد، استفاده می‌شود. بااین‌حال، تحریک مغناطیسی فرا جمجمه‌ای مغز با فرکانس متوسط یا بالا برای تحریک بخشی از مغز که در سمت مخالف بازو و پای آسیب دیده قرار دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا RTMS درد دارد؟

نخیر. RTMS یک درمان سرپایی نسبتاً کوتاه و غیر تهاجمی است. این بدان معنی است که این روش شامل جراحی نبوده و به بیهوشی یا آرام بخشی نیاز ندارد. در طول انجام این روش، بیمار بیدار و هوشیار خواهد بود. علاوه بر این، این درمان غیر سیستمی است به این معنی که تأثیری در داروهای ضد افسردگی در سایر مناطق بدن ندارد.
در طول درمان، بیمار در حالت نشسته یا خوابیده قرار گرفته و سپس پزشک یک سیم پیچ الکترومغناطیسی ویژه را در نزدیکی سر قرار می‌دهد. سیم پیچ پالس‌های مغناطیسی به مغز ارسال می‌کند. این پالس‌های مغناطیسی به راحتی از جمجمه عبور کرده و باعث ایجاد جریان الکتریکی کوچک و در نتیجه تحریک سلول‌های عصبی می‌شود. فرایند RTMS دردناک نیست اما ممکن است احساسی مانند ضربه زدن به سر در طول درمان احساس شود. علاوه بر این، ممکن است در طول درمان و مدت زمان کوتاهی پس از آن بیمار در ناحیه پوست سر احساس ناراحتی کند. با این حال، این احساس زود گذر بوده و سریعاً رفع می‌شود. پس از تکمیل درمان، بیمار می‌تواند مستقیماً به منزل بازگشته و فعالیت‌های عادی خود را از سر گیرد.

درمان سکته مغزی با آر تی ام اس

تعداد جلسات درمانی مورد نیاز برای RTMS تراپی

تعداد دقیق جلسات درمانی می‌تواند بر اساس اهداف، نیازها و تحمل بیمار نسبت به درمان متفاوت باشد. همچنین نوع RTMS تراپی می‌تواند در تعیین تعداد جلسات تعیین کننده باشد. با این حال، این روش درمانی اغلب در یک دوره ۵ تا ۱۰ جلسه‌ای ارائه شده که هر جلسه ممکن است ۱۰ تا ۲۵ دقیقه به طول انجامد.

خطرات و عوارض جانبی RTMS تراپی برای مغز

برخلاف سایر درمان‌های تحریک مغز مانند درمان الکتروشوک، RTMS هیچ تأثیری بر حافظه یا وضوح ذهنی ندارد. همچنین از عوارض جانبی منفی ناشی از تزریق آرام‌بخش جلوگیری می‌کند. اگرچه RTMS با عوارض جانبی همراه نیست اما در بیشتر موارد سردردهای خفیف و ناراحتی در پوست سر ممکن است رخ دهد. این سردردها اغلب پس از چند ساعت یا با مصرف مسکن‌های سبک از بین می‌روند. علاوه بر این، در برخی از موارد احساس دردناک در پوست سر یا کشیدگی صورت در حین ارسال پالس‌های مغناطیسی توسط بیماران گزارش می‌شود. تغییر مکان سیم پیچ و تنظیم دستگاه می‌تواند به کاهش این عوارض جانبی خفیف کمک کند. به طور کلی عوارض جانبی RTMS تراپی برای مغز شامل موارد زیر هستند:

• احساس سبکی سر
• مشکلات شنوایی موقتی به دلیل سروصدای زیاد آهنربا
• سردردهای خفیف
• سوزن‌سوزن شدن در صورت، فک یا پوست سر
• ایجاد تشنج در موارد بسیار نادر

هزینه RTMS تراپی برای سکته مغزی

هزینه RTMS تراپی برای درمان سکته مغزی به شرایط بیمار، تعداد جلسات مورد نیاز و نوع RTMS تراپی بستگی دارد. انجام این روش درمانی معمولاً تحت پوشش بیمه قرار نگرفته و هزینه آن توسط خود بیمار پرداخت می‌شود.

منبع

https://strokengine.ca/en/interventions/repetitive-transcranial-magnetic-stimulation-rtms/